HOMILIE
20 XII 2015
Friezenkerk - Rome
Vierde Zondag van de Advent (C)
HOMILIE:
'Rorate caeli desuper et nubes pluant Iustum. Aperiatur terra et germinet Salvatorem.' (Js 45,8) (Dauwt hemelen uit den hoge en laten de wolken de Gerechte regenen. Laat de aarde zich openen en de Verlosser voortbrengen.) [Introitus]
'Prope est Dominus.' (Ps 145,18) -- 'Nabij is de Heer voor allen die Hem aanroepen, voor allen die Hem oprecht aanroepen.'[Graduale]
'Profeten hebben Hem aanschouwd. De Moeder-Maagd heeft Hem met onuitsprekelijke liefde in haar schoot gedragen. […| Hij Zelf ontsteekt in ons de vreugde toe te leven naar het mysterie van Zijn geboorte.' [Prefatie II van de Advent]
Dat vreugdevolle verwachten en verlangen naar Zijn komst tekent de Advent. Het is het uitzien naar de dag van Gods geboorte in het vlees, naar de dag van Gods wederkeer aan het einde der tijden, en naar Zijn hergeboorte in ons eigen hart.
'Gij zijt aan de avond van de tijd
gedrongen door barmhartigheid
gedaald in maagdelijke schoot
om ons te redden van de dood.'
[Vesperhymne vanaf 17 XII]
Hebreeën 10,5-10 [tweede lezing]:
Met de komst van de Zoon Gods in het vlees om Zich te offeren voor ons -- het ene offer voor altijd -- is de tijd van brand- en zoenoffers, die volgens de Wet moesten worden opgedragen, voorbij.
Het Oude Verbond vindt zijn voltooiing in het Nieuwe Verbond.
'Als Christus in de wereld komt, zegt Hij tot de Vader (cf. Ps 40,7-9): "Slachtoffers en gaven hebt Gij niet gewild, maar Gij hebt Mij een lichaam bereid."'
Door toedoen van de Heilige Geest is Hij geboren uit de Maagd Maria.
'Brandoffers en zoenoffers konden U niet behagen. Toen zei Ik: "Hier ben Ik. Zoals er in de boekrol over Mij geschreven staat. Ik ben gekomen, 0 God, om Uw wil te doen."
Zoals Maria haar fiat had gegeven aan de engel Gabriel (cf. Lc 1,38: 'Fiat mihi secundum verbum tuum.'), zo ook de Zoon Gods Die zij als kind heeft doen geboren worden.
Tweeërlei stelt de schrijver van de Hebreeën-brief vast:
1
'Hij schaft dus het eerste [de vele offers] af om het tweede [het ene offer dat alle andere uit het verleden overbodig maakt] te laten gelden.'
2
'Door die wil [Jesus' overgave aan de wil van de Vader] zijn wij geheiligd, eens en voor altijd, door het [ene] offer van het lichaam van Jesus Christus.'
Micha 5,1-4 (eerste lezing):
'Gij, Bethlehem in Efrata, al zijt gij klein onder Juda's geslachten, toch zal uit u geboren wordenHij Die over Israel zal heersen. In het verre verleden ligt Zijn oorsprong, in lang vervlogen dagen.'
Vergelijk 1 Samuel 17.12.14:
'David was de zoon van een Efratiet uit Bethlehem in Juda die Isaï heette en acht zonen had […] -- David was de jongste.'
Vergelijk ook het kerstlied:
'Er is een roos ontsprongen
uit ene wortelstam
die, lijk 't d'ouden zongen,
uit Jesse [Isaï] leven nam.'
De moeder zal haar kind baren. 'Hij zal man van vrede zijn.'
'Ecce Virgo concipiet en pariet Filium et vocabitur nomen Eius Emmanuel.' (Js 7,14) (Zie de Maagd zal ontvangen en de Zoon ter wereld brengen en Zijn naam zal zijn Emmanuel.) [Communio]
Lucas 1,39-45 (Evangelie-lezing):
Maria bezoekt haar nicht Elisabeth in het bergland van Juda.
De zwangere Maria begroet de hoogzwangere Elisabeth die al in haar zesde maand was, toen zij zelf [Maria] door de Heilige Geest werd overschaduwd. (Vandaar dat de Kerk de geboorte van Joannes de Doper viert op 24 juni -- een half jaar vóór de geboorte des Heren.)
'Zodra Elisabeth de groet van Maria hoorde, sprong het kind op in haar schoot. En Elisabeth, vervuld van de Heilige Geest, riep met luide stem: "Gij zijt de gezegende onder de vrouwen en gezegend is de vrucht van uw schoot. Waaraan heb ik het te danken dat de moeder van mijn Heer naar mij toekomt? […] Zalig zij die heeft geloofd dat in vervulling gaat wat haar vanwege de Heer is gezegd."'
Luisteren we naar het commentaar van de kerkvader Ambrosius op deze ontmoeting tussen de beide vrouwen (cf. Explanatio in Lucam II 19.22-23.26-27) [Brevier: 21 XII deel 1, jaar II]:
'Elisabeth hoorde de stem [van Maria] het eerst, maar Joannes bespeurde het eerst de genade. Zij hoorde in de orde van de natuur, hij sprong op in de kracht van het mysterie. Zij nam de aankomst van Maria waar, hij die van de Heer. De vrouw de komst van de vrouw, het kind die van het kind. […] Door een tweevoudig wonder profeteren de moeders door middel van de geest van haar kindjes.
Het kind [Joannes] sprong op, de moeder [Elisabeth] werd vervuld. De moeder werd niet eerder vervuld dan de zoon, maar omdat de zoon was vervuld van de Heilige Geest, vervulde Hij ook de moeder.'
Elisabeth wordt na de ontvangenis van Joannes vervuld van de Heilige Geest, Maria vóór de ontvangenis van Jesus naar het woord van Gabriel (Lc 1,35): 'De Heilige Geest zal over u komen en de kracht van de Allerhoogste zal u overschaduwen.'
Wat leren ons deze van verwachting getuigende teksten?
Verwachten is verlangen en verlangen is reeds bidden.
Naar het voorbeeld van Jesus en Zijn moeder Maria worden wij opgeroepen niet de eigen wil te volgen maar die van God. Dat afzien van de eigen wil brengt de overgave aan Hem en zo het vertrouwen en aldus de geborgenheid in Hem die het geloof in ons versterkt en de hoop voedt die in ons leeft -- juist in de donkere dagen vóór Kerstmis die dit jaar niet alleen letterlijk donker zijn maar meer nog overdrachtelijk in een wereld die om vrede smeekt en reikhalzend uitziet naar de engelen die in de Kerstnacht het 'Gloria in excelsis Deo et in terra pax hominibus bonae voluntatis' (Eer aan God in den hoge en vrede op aarde aan de mensen van goede wil) tot ons aller troost zullen aanheffen.
VOORBEDEN:
1
Bidden wij dat Christus, de Vredevorst, vrede sticht in ons aller hart, in de samenleving waartoe wij behoren, in de wereld tussen alle volkeren.
2
Bidden wij voor hen die huis en haard hebben moeten verlaten, die zoals Jesus Zelf, vluchteling zijn geworden, dat zij liefdevol worden opgevangen en bescherming ondervinden in hun gastlanden.
3
Bidden wij voor hernieuwd geloof in Jesus Christus, als de Zoon van God, Die mens is geworden om onzentwil en zo de wereld heeft verzoend met Zijn Vader in de hemel.
4
Bidden wij om verinnerlijking van ons geloof, opdat wij als christenen daadwerkelijk getuigenis kunnen afleggen van Hem Die voor alle mensen geboren heeft willen worden uit de Maagd en Moeder Maria.
5
Bidden wij voor hen die juist in deze dagen van Kerstmis zwerver zijn, alleen en eenzaam, achtergesteld en uitgestoten, niet bemind in hun omgeving, niet getroost.
Heer, Gij zijt het eeuwige licht, de Vader van alle lichten, Gij hebt Uw Zoon als eerste lichtstraal naar ons gezonden om ons in Uw licht te doen delen.
Verhoor onze gebeden en neem ons op in Uw licht opdat wij ons in Uw troost vermeien en wij ons door Uw genade des te vuriger om anderen kunnen bekommeren.
Dat vragen wij U door Christus onze Heer.